Η νέα δυναμική των logistics

Θεσσαλονίκη, Ιανουάριος 2018

Από την αρχαιότητα η Ελλάδα έχει επιδείξει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον και μεγάλη επιτυχία στο εμπόριο. Εκμεταλλευόμενη την γεωγραφική της θέση έχει καταφέρει να διαδραματίσει κορυφαίο ρόλο στη διεθνή σκηνή, αναπτύσσοντας μία πολύ ισχυρή ναυτιλία. Στο εμπόριο σημαντικό ρόλο παίζουν οι εισαγωγές και οι εξαγωγές μιας χώρας. Οι χώρες είναι πιθανότερο να εισάγουν αγαθά που οι εγχώριες βιομηχανίες δεν μπορούν να παράγουν τόσο αποτελεσματικά ή φθηνά αλλά μπορούν επίσης να εισάγουν πρώτες ύλες ή αγαθά που δεν είναι διαθέσιμα εντός των συνόρων της. Οι εξαγωγές αποτελούν μια λειτουργία του διεθνούς εμπορίου όπου τα αγαθά που παράγονται σε μία χώρα μεταφέρονται σε άλλη χώρα για μελλοντική πώληση ή εμπορία. Οι εξαγωγές είναι αυτές που κάνουν μια χώρα περισσότερο ανταγωνιστική στο εξωτερικό, συμβάλλοντας θετικά στο εμπορικό ισοζύγιο.

Καταλυτικό ρόλο σε αυτές παίζουν τα συστήματα εφοδιασμού (logistics). Τα logistics ασχολούνται με τη διαχείριση της ροής των προϊόντων μεταξύ του σημείου προέλευσης και του σημείου κατανάλωσης προκειμένου να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις των πελατών ή των εταιρειών. Κατά συνέπεια οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο των logistics διαχειρίζονται ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα και συγκεκριμένα το πώς οι πόροι αποκτώνται, αποθηκεύονται και μεταφέρονται στον τελικό τους προορισμό. Η σημασία των logistics είναι μεγάλη, καθώς αποτελούν τον ιστό που διασυνδέει όλες τις επιχειρήσεις με όλους τους τομείς της βιομηχανίας. Συμβάλουν στην λιτή παραγωγή, όπου η συνεχής ροή των αγαθών βοηθάει στη μείωση περιττών διαδικασιών και αποθεμάτων διατηρώντας μόνο όσα είναι απαραίτητα για τη δημιουργία αξίας. Όσο καλύτερα συστήματα εφοδιασμού έχει μια επιχείρηση γίνεται περισσότερο οικονομικά αποδοτική, αφού μειώνει τα περιττά κόστη σε ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα, που συνδέονται κυρίως με νεκρούς χρόνους καθυστέρησης και διατήρηση μεγάλων αποθεμάτων.

Όπως υποστηρίζει ο Martin Christopher, καθηγητής Marketing & Logistics της σχολής διοίκησης επιχειρήσεων στο πανεπιστήμιο του Cranfield, «στην πραγματικότητα δεν ανταγωνίζονται οι επιχειρήσεις μεταξύ τους αλλά οι εφοδιαστικές τους αλυσίδες», καταδεικνύοντας τη σημασία της διοίκησης εφοδιαστικής αλυσίδας.

Στην ανάπτυξη εταιρειών logistics σημαντικό ρόλο παίζουν οι υποδομές μιας χώρας. Τα τελευταία χρόνια οι οδικές υποδομές της Ελλάδας έχουν βελτιωθεί αρκετά, καθώς παραδόθηκαν πολλά νέα τμήματα αυτοκινητοδρόμων (Ιόνια Οδός) και βρίσκονται σε κατασκευή και άλλα (Ολυμπία Οδός), δικτυώνοντας καλύτερα την Ελλάδα και μειώνοντας τις αποστάσεις μεταξύ κομβικών αστικών κέντρων. Παράλληλα ολοκληρώθηκε η κατασκευή των σηράγγων στα Τέμπη ενώνοντας αποτελεσματικότερα και πιο γρήγορα την βόρεια με τη νότια Ελλάδα. Στο κομμάτι της λιμενικής υποδομής, οι ιδιωτικοποιήσεις των δύο μεγαλύτερων λιμανιών της χώρας, του ΟΛΠ από την COSCO και του ΟΛΘ από την κοινοπραξία DIEP GmbH- Terminal Link SAS- Belterra Investments Ltd, έδωσαν μία άλλη δυναμική στην εμπορική ναυτιλία της χώρας με πολλές προοπτικές περεταίρω ανάπτυξης του διαμετακομιστικού χαρακτήρα της Ελλάδας. Όσον αφορά τη σιδηροδρομική υποδομή, η πρόσφατη ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ από τον ιταλικό όμιλο Ferrovie dello Stato Italiane υπόσχεται αποτελεσματικότερη διαχείριση του συνόλου των σιδηροδρόμων της χώρας. Στις αερομεταφορές, η ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων από τη Fraport, αν και απευθύνεται στο επιβατικό κοινό, ποντάροντας στον ισχυρό τουριστικό χαρακτήρα της χώρας, μπορεί να επεκταθεί και για εμπορικούς σκοπούς για τη μεταφορά εμπορευμάτων αεροπορικώς. Όλα αυτά αποτελούν ενδείξεις ότι οι υποδομές της χώρας βελτιώνονται και ανοίγουν τον δρόμο για νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες στον τομέα των μεταφορών και του εφοδιασμού.

Στο κομμάτι της γεωπολιτικής η χώρα παρουσιάζει ισχυρά πλεονεκτήματα. Παρά το γεγονός ότι από την αρχαιότητα θεωρείται σταυροδρόμι τριών ηπείρων, εξαιτίας της κομβικής γεωγραφικής της θέσης, τα τελευταία χρόνια έχει κάνει σημαντικά βήματα σε διπλωματικό επίπεδο με άλλες χώρες. Συγκεκριμένα, οι σχέσεις της Ελλάδας με την Κίνα έχουν ισχυροποιηθεί μετά τις αδελφοποιήσεις πολλών πόλεων και τις επενδύσεις κινεζικών ομίλων στη χώρα μας. Αυτό αποτελεί σημαντική κατάκτηση για την χώρα μας, καθώς η Κίνα θέλει να συμπεριλάβει την Ελλάδα ως σταθμό στη διεθνή της στρατηγική «One Belt One Road Initiative», την αναβίωση του δρόμου του μεταξιού και τη δικτύωση της Κίνας παγκοσμίως, χρηματοδοτώντας πολλά έργα υποδομής και logistics. Αυτό έγινε ιδιαίτερα αντιληπτό πρόσφατα στην 82η ΔΕΘ, όπου η Κίνα ήταν η τιμώμενη χώρα, δείχνοντας έμπρακτα τη συνεργασία Ελλάδας-Κίνας. Επίσης, οι σχέσεις της χώρας μας με τον αραβικό κόσμο έχουν βελτιωθεί και αυτό αποδεικνύεται έμπρακτα με διάφορες επενδύσεις που έχουν γίνει και σχεδιάζουν να κάνουν στη χώρα μας αραβικές χώρες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της εμπιστοσύνης που τρέφει η χώρα μας είναι το γεγονός ότι η Ελλάδα εκπροσώπησε διπλωματικά την Αίγυπτο στην πρόσφατη κρίση στο Κατάρ, καταδεικνύοντας το σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα στην περιοχή, διαμορφώνοντας ένα σταθερό κλίμα για ανάπτυξη επιχειρήσεων μεταφορών.

Τα τελευταία χρόνια οι ελληνικές επιχειρήσεις δείχνουν έναν ιδιαίτερο δυναμισμό στις εξαγωγές. Αυτό πυροδοτήθηκε εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, καθώς οι επιχειρήσεις διαπίστωσαν ότι για να επιβιώσουν πρέπει να αναζητήσουν νέες αγορές για τα προϊόντα τους στο εξωτερικό, καθώς η εγχώρια καταναλωτική αγορά που δραστηριοποιούνταν έχει αποδυναμωθεί. Έτσι, δημιουργείται η ανάγκη για εταιρείες οι οποίες θα αναλάβουν όλες αυτές τις διαδικασίες, της μεταφοράς των προϊόντων, ενισχύοντας τον κλάδο των logistics και δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για επιχειρηματικότητα στον τομέα της διοίκησης εφοδιαστικής αλυσίδας. Δεν είναι τυχαίο που την τελευταία περίοδο πραγματοποιούνται σημαντικές συζητήσεις στο χώρο των logistics και αφορούν την από κοινού ανάπτυξη και εκμετάλλευση του Εμπορευματικού Κέντρου στο Θριάσιο από την κινεζική εταιρεία Cosco και την ιταλική Ferrovie dello Stato Italiane. Επιπλέον, τα ευρωπαϊκά προγράμματα ΕΣΠΑ χρηματοδοτούν επιχειρήσεις για την ανάπτυξη δικτύων μεταφορών, διευκολύνοντας την πρόσβαση σε κεφάλαια. Συνεπώς, υπάρχει χώρος για νέες εταιρείες και περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου αυτού, καθώς και μια ευκαιρία για την Ελλάδα να εκμεταλλευτεί τις παρούσες θετικές συγκυρίες και να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ως κόμβος στα διεθνή δίκτυα μεταφορών και εφοδιασμού.